Hepimize geçmiş olsun.
Size keyifli bir haberim var.
İçinde, “X” ve “Q” harfleri de bulunan yeni bir alfabemiz olacak.
Bir vakitler Atatürk yeni yazıya ve Latin alfabesine geçtiğinde onu “Ecdadımızın kültürü ile bağlarımızı koparmakla” suçlayanlar artık tam “yetmez fakat evet” pozisyonuna geçtiler.
“O Latin harfleri yetmez, Q ve X de ekleyelim” diyorlar.
Eminim yakında en devletimizin en gıcık olduğu “W” harfi de eklenecek.
Çok değil, bundan üç beş yıl evvel beşerler isimlerinde W, X, Q üzere harfler kullanınca neredeyse göz altına alınıyordu.
Demek ki ulusal ve yerli alfabe tanımı de değişiyor.
Bu alfabe Türk devletlerini birbirine mi, Batı’ya mı yakınlaştıracak?
Şimdi tez şu: Bu yeni alfabe Türk devletlerini daha da birbirine yaklaştıracak…
Bizi birbirimize mi daha yaklaştıracak, yoksa Batı dünyasına mı…
Ben, en azından Türkiye için bu ikincisinin olacağına inanıyorum ve mutluyum.
Ondan bir gün evvel hükümdarın çöldeki çiftliğinden gelen istihbarat
Türk dünyasının önderleri Bişkek’de X ve Q üzerinde mutabakata varırken, ondan bir gün evvel ‘Riyad’dan bir istihbarat geldi.
İstihbarat dediysem o denli gizi casuslardan gelen bir bilgi değil.
Bas bayağı apaçık istihbarat.
Şimdi size anlatacağım.
Geçen salı saat 18.19, Riyad Ritz-Carlton Oteli
Riyad’ın ünlü Ritz-Carlton Oteli’nin lobisindeyiz.
Burası Prens Salman’ın Suud ailesinin önde gelen isimlerini yolsuzluk suçlaması ile bir nevi mesken hapsine aldığı otel.
O gün orada İsviçre’deki “Kar Davos’u”na karşı bir müddettir Suudi Arabistan’da düzenlenen “Çöl Davos’u” toplantısına gelenler var.
Batı dünyasının dev şirketleri orada.
Carlyle Group, Black Rock, Citi, Standart Chartered ve Bridgewater isimli ‘hedge funds’un kurucuları orada.
Salonda bulunan kimi bireyler, yan tarafta bir salona davet edilerek, Kral Muhammed bin Salman’ın özel daveti iletiliyor.
Çöl Davos’una katılan belirli kimi bireylere üzerinde isimleri yazılı davetiyeler veriliyor.
Dr. Mehmet Öz
Diriyah’taki Suud ailesinin çöl çiftliğinde tanıdık bir isim
Davet ailenin çöldeki Diriyah bölgesindeki çiftlik konutunda yapılacaktır.
Misafirler oraya elektrikli otomobillerle götürülür ve çok sıkı güvenlik önlemlerinden geçirilerek içeri alınır.
Kimler vardır burada?
Dediğim üzere dünyanın en büyük yatırım şirketlerinin ve teknoloji şirketlerinin işverenleri.
Ancak New York Times muhabiri davetliler ortasında bize çok tanıdık birini daha fark eder.
Dr. Mehmet Öz…
Orada doktor olarak değil, bir televizyon ünlüsü olarak bulunmaktadır.
New York Times’da yayınlanan bir fotoğraf var.
Uzun uzun inceledim ancak o karede Mehmet Öz’ü göremedim.
Belki siz daha dikkatle bakar görebilirsiniz.
Çölde kurulan Google Veri Center ne yapacak?
O gün orada konuşulan yatırımlar trilyonlarca dolarla söz edilmektedir.
Ancak bütün yatırımcıların gözü hükümdardan çok Suudi Kamu Yatırım Fonu’nun başındaki Yasir Al Remayyan’ın üzerindedir.
İşte oradan, yani çiftlikteki o davetten sızan bir cümlelik bir istihbarat var ki çok dikkatimi çekti.
Suudiler çok özel bir bahiste üç beş milyar dolarla söz edilen bir yatırıma hazırlanıyormuş.
Bu üç beş milyar dolarla çölde bir “Google Veri Center” kuruluyormuş.
Yani bir veri merkezi.
Ve bu merkezin bir numaralı gayesi “yapay zekâ konusunda Arapça kabiliyeti geliştirmekmiş.”
Q ve X’e karşı 1 ve 0’lı yeni alfabe
Anlayacağınız biz X ve Q harflerini eklerken, Araplar apayrı bir alfabeye yönelmişler.
1 ve 0 sayılarından oluşan dijital bir alfabe bu….
Orada bulunan bir yatırımcı şunu söylemiş:
“Bir vakitler Körfez sermayesine ‘dump money’, ‘çöplük para’ denirdi. Artık o denli değil…”
Aynı gün Samsung’dan gelen Türkçe haberi
Bu haberi okurken önüme bir diğer haber daha düştü.
Başlığı şöyleydi: “Samsung’un Galaksy IA çeviri özelliklerine Türkçe lisan takviyesi geldi.”
Tabii çabucak ilgimi çekti.
Bir müddettir çift telefon kullanıyorum.
Bir iPhone 15’im vardı.
Ancak onun üzerinde yapay zekâ uygulaması yoktu.
Katlanabilen telefon periyodunu açtım
Onun için uzun müddettir düşündüğüm bir şeyi gerçekleştirdim.
Bir Samsung Fold 6 aldım.
Bu ortada ben iPhone 15’e dünya kadar para verip geçtikten 3 ay sonra, iPhone yapay zekâ uygulaması da olan 16 modelini çıkardı.
Ama artık onu almaya gücüm yetmez.
Samsung Fold 6’ya döneyim.
Yani ikiye katlanan geniş ekran.
Üzerinde yapay zekâ uygulaması da vardı.
Kişisel görüşüm, yakın devrin telefonu bu katlanabilen Fold olabilir.
Çünkü katlanınca kalınlığı çok azaltılmış. Neredeyse iPhone pro Max’lar kadar oluyor.
New York uçağında El Clasico seyretme keyfi
Telefonu o denli kullanabiliyorsunuz lakin tıpkı vakitte açıp geniş bir ekrana dönüştürüp cümbüş işlevini tam olarak elde edebiliyorsunuz.
Yani küçük bir iPad oluyor. Bu da seyahat sırasında ve boş vakitlerde sinema seyretme imkânı sağlıyor.
Mesela son New York seyahatimde Real Madrid’le Barcelona ortasındaki El Clasico kaçını Fold 6 ekranında izledim.
İşte Samsung kullanmaya başladıktan sonra geçen hafta sesli lisan çevirme kabiliyeti geldi.
Yani karşınızda lisanını bilmediğiniz bir beşerle artık eş vakitli konuşabileceksiniz.
Öğrenciler yabancı okul derslerini izleyebilecek.
Katıldığınız konferanslarda her söyleneni basitçe anlayabileceksiniz.
Restoran sipariş verirken yahut şefi size bir yemeği tanım ederken anında anlayabileceksiniz.
Artık Türkçe New York Times’ı İngilizceye çevirerek okuyorum
Bu ortada tuhaf bir şey oldu.
Daha evvel anlatmıştım.
New York Times abonesiyim.
Artık sabahları bana gelen bültenlerinde Türkçe çeviri özelliği var.
Ne var ki, ben sabahları denemek için birkaç kere Türkçeye çevirip okuyunca algoritma artık bana New York Times’ı daima Türkçem gönderiyor.
İngilizceye çevirip İngilizce okuyorum.
Artık İHA’lar marangoz atölyesinde bile yapılıyor
Diyeceğim; Atatürk Latin alfabesine ve yazısına geçerek Türkiye’yi dünya ile entegre etti.
Şimdi o alfabenin eksik harflerini tamamlamak da hoş bir şey.
Ama önümüzdeki devir lisanların asıl kabiliyet kazanmaları gereken alan dijital alfabe ve AI, yani yapay zekâ alanı olacak.
Ne yazık ki Türkiye’nin bugün en geri kaldığı alan AI…
Bir müddet İHA muvaffakiyetleri ile övündük.
Ama biliyoruz ki, Ukrayna artık marangoz atölyelerinde İHA yapıyor…
O nedenle Mehmet Öz’e ulaşırsam, Riyad toplantıları hakkında biraz bilgi alacağım.